Daha on yaşlarımdayken, doğduğum köyde arkadaşlarım buzda topaç çevirirdi. Onlar çevirir ben de uzaktan umutsuzca bakar dururdum. Bakkala bir yumurta veyahut bir tas un götürüp bir topaç alacak olanağa sahip değildim ne yazık ki. Çok sonra bir arkadaşım gözden geçirdiği çatlak bir topacı bana hediye etti. Mutlu olmuştum tabii. Sonunda bir topacım olmuştu, ama ne yazık ki onu çevirebilecek kaytanım, yani ipim yoktu. İp bulamayınca bu kez elimle çevirmeye çalıştım. Öyle çok çevirdim ki, gün geldi iple çeviren arkadaşlarımı yener oldum.
Koleksiyonumda 2 bin topaç, 20 topaç heykeli, 2 topaç kısa film, 1 öykü kitabım ve sayısız resmim var
Şimde koleksiyonumda 2 bin topaç, 20 topaç heykeli, 2 topaç kısa film, 1 öykü kitabım ve sayısız resmim var. Konuyla ilgilenenlerin bana yazmasını rica ediyorum.
Dünyada Topaç
Kayıt altına alınmış yazılı bir tarihçesi yok ne yazık ki bu güzel oyuncağın. Büyük olasılıkla erkek çocukların sokağa çıkıp oynamasıyla başlıyordur topacın tarihi. Daha çok Asya, Avrupa, Antik Yunan, Roma ve Çin oyuncağı olduğunu biliyoruz yalnızca. Milattan öce yaşamış Roma’nın önemli devlet adamı, aynı zamanda Latin edebiyatın ilk yazarlarından olan Marcus Parcius Cato, “Ey anne ve babalar, eğer çocuklarınız konusunda dertlerden kurtulmak istiyorsanız, onlara birer topaç alın. Böylece çocuklarınız kötü alışkanlıklardan kurtulur, iyi birer vatandaş olma yolunu bulurlar” diye seslenmiş. Tarihi değeri olan varlıklar gibi ne yazık ki topacı ileride önem kazanır diye alıp uzun süre koruyan olmamış. Dolayısıyla her yüzyıla tanıklık eden bir modele kavuşmak mümkün değildir.
Yuvarlak bir taşın delinip kalem inceliğinde bir dal parçasının saplanması ve ipsiz döndürülmesiyle başlandığını yazıyor kimi kaynaklar. Kimi kaynaklar da, dönen nesne düşmez mantığıyla yola çıkarak topacın doğuşunun suda sektirilen taştan geldiğini belirtiyor. Anadolu’da da tahta attan yaptığımız oyuncak kadar eskidir topaç. Benim için dünya oyuncağı olmasının ötesinde, her yaşta insanın ilgisini çekmesi ve sanatsal bir gizil güce sahip olmasıyla birlikte sınırsız bir düş gücü yaratması önemli. Hacimlerinin değişkenliği, renklilikleri ve dönme eylemiyle hayat bulması, belli ki insanların her zaman ilgisini uyandıracak. Bu sergiyi daha çok çocukların gözünden bakarak ve onlar gibi oynayarak oluşturmak bana büyük bir mutluluk verdi. Sanırım bundan sonra da bu ilgim devam edecek. Sizler de bu konudaki duygu ve düşüncelerinizi benimle paylaşırsanız, bu çok yönlü saf oyuncakla oyunumuzu dalga dalga genişletir, daha çok insanla paylaşır hale getiririz.
Anadolu’daki Adları
Alalı. Angırşak. Arşak. Cicoz. Çini. Bozanak. Bireyme. Deleme. Deveran, Develeme. Deveme. Değirme. Düğeme. Doma. Dönbaba. Dönergeç. Fırıldak. Fırdöndü. Fıçı. Fırfıra. Fırfırk. Fıtça. Firmen. Habbab. İştifan. Mozak. Katır. Kaytan. Kiriştek. Köçek. Kirmen. Kirildek. Lilliş. Muzip. Mozik. Pımpır. Pırfangaç. Totik. Topaç. Tendürük. Tutturamanço. Vızırdak. Vızıldak. Vızık. Vızvız. Yanardöner. Zoba.
Remzi Karabulut/ Emekli Öğretmen-Koleksiyoner
REMZİ KARABULUT KİMDİR?
Remzi Karabulut, 1963 yılında Sarıkamış’ta doğdu. Yazar, ressam. Okuduğu metinlerin etkisinde kalarak yaptığı soyut resimlerle sergiler açtı. Yazıları Varlık, Notos, kitap-lık, Sözcükler, Çağdaş Türk Dili, Evrensel Kültür, Dünyanın Öyküsü, Can Öykü Gazetesi, Sarnıç ve Aratos gibi dergilerde yayımlandı. 1975 yılından bu yana Tarsus’ta yaşıyor.
Kitaplar:
- Hep Doğruyu Söyleyen Yalanım Ben, Kültür Bakanlığı Yayınları
- Kadınlar Gülmemeli, Can Yayınları
- Acı Gösteri, Sel Yayıncılık
- Kan Kireç ve Lizbon, Granada Kitap
- Kayıp Martı, Hayy Kitap
- Ferit Edgü’yü Okumak/Hakkâri’de Beşinci Mevsim, Palto Yayınevi
- Öyküden Çıktım Yola, Aylak Adam Yayınları
- Kaytansızlar, Sola Yayınları
- 34 Yazardan Kısa Film Öyküleri, Seyyah Kitap
- Köksüzler, PParis Yayınları
Kişisel sergiler:
- 1993 Çeksam Lokali, TARSUS
- 2018 Saint Michel Fransız Lisesi, İSTANBUL
- 2019 Mehmet Bal Sanat Galerisi, TARSUS
- 2019 Amerikan Koleji Sanat Galerisi, TARSUS
- 2020 Büyükşehir Belediyesi Sanat Galerisi, MERSİN
- 2020 Kent Sanat Galerisi, ANKARA
Karma sergiler:
- 2013 Mehmet Bal Sanat Galerisi, TARSUS
Filmografi:
- Kaytansız Adam, kısa film, 2015
- Kaytanlı Çocuk, kısa film, 2015
Ödüller:
- Türkan Saylan Sanat Ödülü, 2019
OYUNCAKHABER
