OYDER Başkanı Raşit Akar: OYDER’i kamuoyunda çok daha bilinir bir hale getireceğiz

Aksam parçaların ithalatında ve vergilendirmesinde yaşanan sıkıntılar imalatçıları zor durumda bırakıyor. “Sektörümüz adına çözülmesi ve açıklığa kavuşturulması gerek en önemli konulardan biri aksam parçaların ithalatında yaşanan zorluklar ve vergi yükünden kaynaklanan yüksek maliyet” diyen OYDER’in çalışkan başkanı Raşit Akar ile oyuncak gündemini değerlendirdik.

Türkiye oyuncak sektörünün bugün ulaştığı ekonomik görünüm nedir? Üretim kapasitesi ve yatırımlar perspektifinden değerlendirir misiniz?
Türkiye oyuncak sektörü 2022 yılı sonu itibariyle yaklaşık 560 milyon USD’lik bir hacime sahiptir. Yerli üretim 360 milyon USD’lik bir büyüklüğe ulaşmıştır, bunun yaklaşık 110 milyon USD’lik kısmı 2022 yılında ihracat olarak gerçekleşmiştir. 250 milyon USD’lik kısım iç piyasada satılmıştır ve ithalatımız da yaklaşık 198 milyon USD’dir
Sektörümüzü üretim kapasitesi ve yatırımlar olarak değerlendirecek olursak, pandemide artan navlun fiyatları, Çin hükümetinin uyguladığı kısıtlamalar gibi etkenlerden dolayı pek çok ithalatçı firma üretime başlamıştır. Bu durum ithalatçı sayısında ciddi bir düşüş yaşanmasına sebep olurken, imalatçı sayısında ciddi bir artış meydana getirmiştir. Daha önce ithalatçı imalatçı oranı firma sayısı olarak %40 imalatçı, %60 ithalatçı gibi bir görünüm sergilerken bu oran 2022 yılı sonunda yaklaşık %85 imalatçı, %15 ithalatçı gibi bir görünüme kavuşmuştur. Ayrıca hibrit model olarak tabir edeceğimiz hem ithalatçı hem imalatçı firmaların sayısı ciddi oranda artmıştır, ancak üretim noktasında bazı aksam parçalarda ,gerek ülkemizde üretimi olmadığı ,gerekse fiyat ve kalite noktasında tedarik sıkıntısı yaşadığımızdan dolayı yerli üretim yapan firmaların da dolaylı olarak ithalat yaptığını da belirtmekte fayda var.
Yatırımlar son 3 yılda çok büyük oranda artmıştır, özellikle pandemi döneminde gerek iç piyasa, gerekse ihracat noktasında ciddi bir büyüme kaydedilmiş ve pek çok firma çok ciddi kalıp, fabrika ve makine yatırımı yapmıştır.

Sektörde faaliyet gösteren firma sayısı nedir? Üretici/ithalatçı dengesi nasıl?

OYDER Türkiye oyuncak sektörünün tek sivil toplum kurumudur. OYDER imalatçı, ithalatçı, toptancı, perakendeci hatta online satıcıları yani tüm oyuncak sektörünü devlet ve kamuoyu nezdinde temsil eden tek kurumdur. OYDER olarak bizim 196 üyemiz vardır ancak bu sayı bizim nazarımızda düşük bir rakamdır. 20 Mart 2023 itibariyle seçilmiş bir yönetim olarak üye sayımızı arttırma gayretinde olacağız ve sektörün tüm paydaşlarına dokunmak, dertlerini, sıkıntılarını anlamak ve çözüm üretmek amacıyla hareket edeceğiz.
Mevcut 196 üyemiz içinde oyuncak imalatçı, ithalatçı, toptancı, perakendeci üyelerimiz olduğu gibi sektörümüze hizmet eden ambalaj, laboratuvar, lojistik, gümrük, vb. firmalar da derneğimize üyedir.
Şuan ki durumda üretici ithalatçı dengesi firma sayısı olarak üretici ithalatçı dengesi faaliyet gösteren firma sayısına göre yaklaşık %85 %15 gibidir. Ancak %85’lik imalatçı kesimin %60’ından fazlası hibrit bir modeldir yani hem imalatçı hem ithalatçıdır ancak cirosal anlamda değerlendirecek olursak, ithalatçı sınıfında hala dünya marklarının Türkiye ofisleri Türkiye distribütörlerinin ithalatını düşünürsek cirosal anlamda %65-70 ithalat, %30-35 yerli ürünler gibi bir durum ortaya çıkmaktadır.

Oyuncak sektörü 2022 yılı itibariyle 560 milyon dolarlık bir hacme sahip

Sektörün dış ticaret hacmi nedir? 2022 yılı dış ticaret verileri ve 2023 beklentisi nedir?

Türkiye oyuncak sektörü 2022 yılı sonu itibariyle yaklaşık 560 milyon USD’lik bir hacime sahiptir, yerli üretim 360 milyon USD’lik bir büyüklüğe ulaşmıştır, bunun yaklaşık 110 milyon USD’lik kısmı 2022 yılında ihracat olarak gerçekleşmiştir 250 milyon USD’lik kısım iç piyasada satılmıştır ve ithalatımız da yaklaşık 198 milyon USD’dir ancak şuan içinde bulunduğumuz şartlar özellikle ihracat noktasında bu yılın çok zor geçeceğini, geçen yılı arayacağımızı göstermektedir, bunun sebebi öncelikle geçen yıl Uzakdoğu konteyner lojistik sektöründe artan bir dönem 17.000 – 18.000 USD mertebelerine çıkan 40hq konteyner fiyatlarının bu yıl 2500 USD mertebelerine düşmesidir, ayrıca Çin hükümetinin Covid kapsamında almış olduğu seyahat yasaklarının ve karantina tedbirlerinin kalkması, bunun yanında özellikle Çin’de üretim gücünün meydana getirdiği bol çeşit ve katma değerli ürünlere olan talep ve pandemi öncesi stabil olan artmayan ürün fiyatlarıdır. Bu yılki en büyük arzumuz lehimize olan ekonomik konjonktürün ve rüzgarın tersine döndüğü bu ortamda en azından geçen sene gerçekleştirdiğimiz ihracat rakamlarımızı tutturmaktır ancak bu şuan ki verilere göre zor gözükmektedir. Biz de OYDER olarak bu noktada ihracat noktasında ki gerek STK’lar, İKMİB gibi birlikler ve gerekse devlet kurumlarıyla bu sorunları gerek ikili ticaret heyetleri gerekse fuar katılımlarımız gerekse online kanallarda yapılacak çalışmalar ile aşmak olacaktır.

Termin süremiz ve nakliye süremiz

Dış ticarette öne çıkan ülkeler/bölgeler nereleri? Neden? Hedef pazarlar nelerdir?

Öne çıkan ülkeler Avrupa ülkeleridir, burada lojistik avantajımız ön plana çıkmaktadır. Özellikle termin süremiz ve nakliye süresinin kısa olması Avrupa ülkelerini gerek onlar gerekse bizim açımızdan cazip kılmaktadır. Ancak özellikle İngiltere ve Amerika pazarını radarımıza aldık. Afrika pazarını da hedeflerimiz arasında görebiliriz. Türk oyuncakları kalite noktasında test raporları ile Avrupa oyuncak standartı olan EN-71 test raporlarına sahiptir. Özellikle son dönemde belirttiğim ihracatımızın artması firmalarımızın ihracat kültürüne pozitif bir katkı sağlayarak ambalaj, test raporu, ürün güvenliği konularında değerli katkılar sağlamıştır. Avrupa, Amerika başta olmak üzere tüm firmalar Türk malı oyuncakları güvenle alabilirler.

İhracat noktasında ciro kayıplarımız var

Sektörün gelişimini olumlu/olumsuz etkileyen unsurlar nelerdir?
Sektörümüz yukarıda da belirttiğim gibi pandemi dönemindeki ekonomik konjonktürden dolayı ciddi bir büyüme kaydetti ve firmalarımız irili ufaklı istisnasız hepsi ; gerek kalıp, gerek makine, gerekse üretim alanı olarak önemli yatırımlar yaptı. Bu dönem yani ihracatın artması ile oluşan durum sektörü çok olumlu etkiledi. Ancak şuan içinde bulunduğumuz durum itibariyle, ihracat noktasında ciro kayıplarımız var, yapılan yatırımlar iç pazar için oldukça fazla , düşen navlun fiyatları Uzakdoğu’daki üreticilerin ürün çeşidi katma değerli ürünleri ve artmayan ürün fiyatları gibi olumsuz durumlardan dolayı önümüzdeki dönemde bizlere çok iş düşürüyor.

OYDER’i bilinir hale getirmeyi amaçlıyoruz

Biz 20 Martta yapılan seçimli genel kurulda üyelerimiz tarafından seçilerek yönetime geldik. Bu noktada oyuncak sektörümüzün içinden gelen sektörün sorunlarını birebir yaşayan kişileriz. Öncelikli hedefimiz OYDER’i kamuoyunda çok daha bilinir bir hale getirmektir ve oyuncağın gerek sanayi olarak gerekse çocuklarımızın üzerinde gelişim noktasındaki önemini ortaya koymaktır. Devlet nezdinde de sektörümüzün dertlerini istek ve taleplerini en yetkili kişilere duyurup çözüm noktasında desteklerini talep etmektir.
Dünyadaki gelişmiş tüm ülkeler zamanında oyuncağa ciddi yatırım yapmış oyuncakta başarılı olmuş önemli marklar çıkartmış ülkelerdir. Çünkü oyuncak sadece çocukların zaman geçirdiği bir unsur olmaktan çok uzun zaman önce çıkmıştır. Oyuncak eğitimdir, öğretimdir, meslektir, gelişimdir değişimdir. Çocukların ilk sahip olduğu nesnedir, bağ kurduğu bir araçtır ve katma değer noktasında yalnızca otomotiv sektörü ile rekabet eder. Kullanılan malzemeler malzeme çeşitleri ele alındığında çok katma değerli bir üründür o yüzden OYDER olarak biz diyoruz ki; OYDER

OYUNCAK GELECEĞİ BELİRLER
Dövizde yaşanan merkez bankası ve serbest kur arasındaki fark ve bu farkın açılıyor olması hem ihracatçımızı hem imalatçılarımızı zor duruma sokmaktadır
Biliyorsunuz ihracatçı firmalar gelen dövizlerinin %40 ını merkez bankası kuruna göre bozdurmak zorundadır ancak bu firma malzeme almak için serbest piyasa kurundan döviz alıp ödeme yapmak durumda kalmaktadır bu da ciddi bir fark oluşturmaktadır ayrıca yurtiçinde ki döviz ile satış yapan malzeme ve hammadde firmaları merkez bankası kurunu baz almayıp serbest piyasa kurunu baz alarak maliyetlerimizin artmasına sebep olmaktadır

Bana sorsalar; Çin niye büyük?

Cevabım şu olurdu. Çin’in yan sanayisi büyük ve bu en ufak parça ve ürünleri yarı mamülleri ve işçiliği üreten Çin. Tüm bunlar bir araya geldiğinde bir dev oluyor.
Katma değerli ürünler yapmak için bu akşamlar ülkemizde üretilmediğinden maalesef bazı parçaları Çin’den ithal etmek zorundayız. Ancak bu aksamlar maalesef gümrüklerde oyuncak gibi bitmiş bir ürün gibi değerlendirilerek aynı vergi ve prosedüre tabi tutuluyor.
Aksam parçaların ithalatı gerek gümrüklerde yaşanan sıkıntılar gerekse yüksek vergilendirmeden dolayı ki bu parçalar elektronik sesler, ışıklar, mekanik şanzımanlar, ufak elektrik motorları vb. parçalar üreticimizi çok yoruyor ve sıkıntıya sokuyor.
Bu parçaları kullanarak katma değerli ürünler yapıyoruz. Bu noktada ithalatın önünü keserken yurtdışına döviz çıkışını engelliyoruz. Ayrıca ihracat noktasında katma değerli ürünler satış noktasında daha avantajlı bir hale geliyor. İhracat için dahilde işleme belgesi gibi farklı enstrümanlar mevcut, lakin bu ürünler direkt olarak Uzakdoğu ürünleri ile rekabet halinde olduğu için, ihracat noktasında çok yüksek adetler yakalamak zor oluyor. Firmalarda dahilde işlem süreçlerindeki prosedürden ve adetlerin düşüklüğünden bu yöntem pek makul olmuyor ama tekrar ifade ediyorum. Bu aksamlar ürüne katma değer katıyor ve ihracat şansımız bir nebze de olsa artıyor. Bu da ülkemize döviz girişi demek. Şuan sektörde pek çok firma bu dertlerden muzdarip ve büyük sıkıntılar yaşıyor. Sektörümüz adına çözülmesi ve açıklığa kavuşturulması gerek en önemli konumuz, aksam parçaların oyuncak olmadığı, sektörümüzün üreticilerimizin dolayısıyla tüm paydaşlarımız işlerinin devamı ve gelişmesi için bu konuda harekete geçilmesini, ilgili kurumlara izah ederek, gerekli çalışma ve düzenlemelerin yapılmasıdır.

OYUNCAKHABER